БАЧНАЯ МАЦІ

Таня Кілімбет

БАЧНАЯ МАЦІ

“Праект Тані Кілімбет нарадзіўся “у адказ” на даследчыцка-мастацкі праект іншага беларускага мастака, фатографа Сяргея Лескеця, пад назваю “Нябачная маці”, які дэманстраваўся ў Галерэі КХ у студзені-лютым 2020 года. У тым візуальным даследванні Лескець вывучаў даволі распаўсюджаны з моманту ўзнікнення студыйнай фатаграфіі феномен “прыхаванай маці”: як (тэхнічна і эстетычна) фігура жанчыны прыбіралася з яе фатаграфіі з дзіцём, з мэтаю адасобіць і высунуць дзіця на першы план і сканцэнтраваць на ім максімальную ўвагу гледача.





Шматлікія “прывіды нябачнай матчынай працы і клопату” з архіўных фатаграфій, сабраных Лескецем, падштурхнулі Таню Кілімбет распачаць стварэнне асабістай галерэі жаночых, а дакладней, мацярынскіх вобразаў “супрацьлеглага тыпу” – бачных маці. Працуючы час ад часу як камерцыйная фатографка і атрымоўваючы замовы на фота-сессіі маці разам з дзецьмі, яна пачала даследваць у рэальным часе патэрны самапрэзентацыі сучасных жанчын як маці. Відавочна, асноўнымі тэндэнцыямі было імкненне жанчын “адысьці ў бок” ці наадварот падтрымаць/абняць, саступіць дзіцяці галоўнае месца ў прасторы, схавацца за дзіця ці самавыразіцца праз дзіця – гэткая візуалізаваная перамога мацярынскай функцыі над уласна жаночай альбо, дакладней, уласна чалавечай прыродай. Тады фатографка пачала наўмысна працаваць з жанчынамі ў накірунку пераадолення гэтай аўтаматызаванай патрыярхальнай культурай (у тым ліку вобразнай) другаснасьці жанчыны. Не разрываючы сувязь “маці-дзіця”, яна паспрабавала далікатна змясціць акцэнт на фігуру самой жанчыны, з яе уласнымі (звязанымі ці не звязанымі з дзецьмі) думкамі, марамі, інтарэсамі, з яе ўласнай гісторыяй. Ні у якім разе не нівелюючы значнасць мацярынскай працы, яна паспрабавала не даць сваім мадэлям растварыцца ў мацярынстве, стаць тоесным самім сабе, а не сваім дзецям. Яна прапанавала ім усвядоміць і уголас прамовіць не “мае дзеці – гэта я”, а “я – гэта (у тым ліку і…) мае дзеці”.

Tanya Kilimbet

UNHIDDEN MOTHER

Tanya Kilimbet’s project emerged in response to the project of another Belarusian artist and photographer Siarhiej Leskiec whose research art project “Hidden Mother” was exhibited in the KX gallery in January-February 2020. In his visual study, Leskiec explored the “hidden mother” phenomenon that became quite common since the emergence of the studio photography. He studied how the figure of a woman, whose presence and support were absolutely necessary to a child, was removed (both technically and conceptually) from a photo in order to single out and put a child at the foreground, at the focus of the viewers’ attention.




Numerous “ghosts of hidden mother’s work and care“ from archival photos collected by Leskiec prompted Tanya Kilimbet to start creating a personal gallery of female or, to be more precise, maternal images of the “opposite type” – unhidden mothers. Working as a commercial photographer from time to time and receiving orders for photo shoots of mothers together with children she started studying in real time patterns of self-representation of modern women as mothers. Of course, many women tried to “step aside” or on the contrary to support, to hug, to let the main place in the space to a child, to hide behind a child or to express themselves through a child. Such a visualised victory of maternal function over female or to be more precise human nature. Then the photographer started purposeful work with women in order to subvert the secondary role of women set by default by patriarchal culture (reflected through images as well). Without breaking a mother-child tie she tried to shift the focus on the figure of a woman herself with her own (connected with children or not) thoughts, dreams, interests, with her own story. Without devaluing the importance of the mother’s work, she tried to give her models an opportunity to dissolve in motherhood, to become equal to themselves not their children. She proposed them to realise and say out loud not “my children are me”, but “I am (among other) my children.”

Lizaveta Mikhalchuk, December 2022